خبرنگار افتخاری نیویورک تایمز

الان، شبکه تهران، مراسم تقدیر از بچه‌های دیروز

واااای چه قدر لذت بخشه دیدن این مراسم. چه قدر هیجان زده شدیم همه‌مون. چه قدر خوب بود دیدن علیرضا رئیسیان که هیچ فرقی هم با کودکی‌هاش نکرده بود! چه قدر فوق‌العاده بود دیدن ناهید امیریان و شنیدن صدایی که تمام کودکی‌ام اول نوارهای سوپراسکوپ شنیده بودم.

بیژن بیرنگ که آمد، برادرخان گفت:«چه قدر هوس شنیدن صداشو کرده بودم!» و چه قدر درست بود این حرف. چه قدر دلم تنگ شد برای «بازهم زندگی». اوسابابا الان آمد. آخی! «آتیشی شدم» را هنوز گاه گاهی به کار می‌برم.

مرسی از برادران صفاریان‌پور و همه‌ی ایده‌دهندگان و برگزار کنندگان این برنامه. حالا می‌فهمم چه قدر کودکی کرده‌ام. چه قدر برنامه‌ی دوست داشتنی که برای بچه‌ها ساخته شدند و همه دیدند.

داشتم این پست وبلاگ دیرتش باد را می‌خواندم. فکر شیرینی به ذهنم خطور کرد؛ من در روز جهانی کودک به کودکان دوست داشتنی زندگی‌ام کتاب هدیه خواهم داد. من تمام 16 مهر را کودکی خواهم کرد:)

داشتم دنبال خبری در آرتنا می‌گشتم، برخوردم به مصاحبه‌ی مصطفی رحماندوست در همدان و ناگهان یک عالمه خاطره با دور تند توی ذهنم مرور شد.

چهاردهمین، پانزدهمین و شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان در اصفهان. سه جشنواره، سه سال پیاپی، سه گروه کاری مختلف و یک عالمه تجربه‌های تازه! و حالا امسال یک روز قبل از پایان هفدهمین دوره‌ی جشنواره در همدان، خیلی تصادفی به یادش افتاده‌ام!

***

حالا که فکر می‌کنم، جشنواره‌ی چهاردهم از همه دوست داشتنی‌تر بود. تازه از روزنامه آمده بودیم بیرون. در آن جلسه‌ی به صرف شام در میدان نقش جهان، سرپرستان گروه پیشنهاد انتشار بولتن روزانه برای جشنواره تئاتر کودک و نوجوان را مطرح کردند. استقبال کردیم و این آغاز یک تجربه‌ی متفاوت بود.

جلسات‌مان از حدود دو ماه قبل از برگزاری جشنواره، شروع شد. دفتر کارمان، دو اتاق، یکی در زیرزمین و دیگری در طبقه‌ی همکف مجتمع فرشچیان بود. مسئولیت‌ها، افراد تیم، کارهایی که باید انجام می‌شد و شرح کلی وظایف هر نفر، را درآوردیم و کارها به خاطر یک مدیریت خوب، نسبتاً منظم و با کمترین کنتاکت‌ها، پیش رفت.

حالا که دانشجوی مدیریتم، می‌توانم با قاطعیت بگویم که آن مدیریت، جزو بهترین‌ها بود در همه‌ی سال‌های بعد از آن و در تمام گروه‌هایی که بعداً باهاشان کار کردم.

***

کار کردن با برخی آدم‌ها سخت است مخصوصاً اگر آدم درستی باشی! در جشنواره پانزدهم، تیم‌مان تغییر کرد. قطع بولتن متفاوت شد. دفتر کارمان به اتاق کوچکی در لابی هتل ملل، منتقل شد.

و من بیشتر مسئول ترجمه‌ی مصاحبه‌های همکارم با گروه‌های خارجی شدم. البته در کنارش چند یادداشت و خبر و گزارش هم کار کردم. باز هم خوب بود و با یک جلسه‌ی دوستانه در هتل صفوی تمام شد. تمام

***

اما جشنواره شانزدهم خیلی فرق داشت. گروه اکسیر از هم گسسته بود. من از طریق یک همکار به ستاد خبری شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان اصفهان، متصل شدم. 10 روز ابتدای مهر مجبور بودم در اداره‌ای که متولی برگزاری جشنواره در اصفهان بود، کار کنم؛ 10 روز عجیب و سخت که به خودم قول داده‌ام هیچ وقت دیگر مشابهش را هم تجربه نکنم!

دفتر کارمان به اتاقی در مجتمع فرشچیان منتقل شد. میز کارم رو به استخر وسط مجتمع بود و صدای آب فواره‌های همیشه باز استخر، به شدت دوست داشتنی. این یکی از بهترین میزکارهایی بود که تا به حال داشته‌ام.

یک تیم دو نفره مسئول خبررسانی جشنواره شدند! من و همکارم خبر نوشتیم، مصاحبه کردیم، عکس گرفتیم و تمام آن یک هفته به هیچ چیز دیگری جز این جشنواره فکر هم نکردیم. از صبح تا آخر شب، تا 10، 12 یا حتی 1 بامداد کار کردیم و همکارانی داشتیم که بیشتر از کار کردن، نظارت کردند و حقوق گرفتند! از جشنواره شانزدهم برایم چند خاطره‌ی خنده‌دار، چند خاطره‌ی تعجب‌آور و چندین خاطره‌ی تلخ از برخوردهای بد مخصوصاً بعد از پایان رویداد، در ذهنم ماند. و به صحبتی که مدیران گروه در دو دوره‌ی قبل، در مورد سخت و اشتباه بودن کار کردن با برخی از انواع آدم‌ها، می‌کردند، عمیقاً پی بردم.

***

شب آخر جشنواره شانزدهم، با مصطفی رحماندوست صحبت می‌کردیم. عصبانی بود و ناراحت. می‌گفت نمی‌دانم چرا فضای اصفهان این قدر ملتهب است. هر چیز کوچکی به یک بحران تبدیل می‌شود... پارسال هم زمزمه‌ی رفتن جشنواره از اصفهان می‌آمد. من خیلی ناراحت نبودم اما وقتی خبر رفتنش را شنیدم خیلی هم خوشحال نشدم! خوب شد که مسئولان برگزاری چنین جشنواره‌ی شیرینی عوض شدند ولی خوب نشد که این جشنواره هم از اصفهان رفت.

 پی‌نوشت: اینجا گزارش‌های تصویری تئاتری رضا معطریان را پیدا کردم. حسابی دلم تئاتر خواست...

|+|لینک‌های مرتبط: افتتاحیه‌ی پرحاشیه‌ی جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در همدان، گزارش تصویری رضا معطریان از جشنواره همدان!، جشنواره تئاتر کودک و نوجوان 17 ساله شد، انتخاب‌های منوچهر اکبرلو برای جشنواره همدان، وبلاگ ستاد خبری جشنواره هفدهم، روزنوشت‌های جشنواره تئاتر کودک و نوجوان

درست مثل یک سفر جذاب و پرماجرا بود. پر از تجربه‌های دوست‌داشتنی، ناب، قشنگ و هم البته چند تایی تجربه‌ی دوست نداشتنی، مسخره و اعصاب خوردکن.

درست مثل یک سفر یک هفته‌ای، فرصت آشنایی با آدم‌ها، فضاها، تجربه‌ها و حس‌های متفاوت را برایم فراهم کرد و باز هم مثل همیشه، دیشب که تمام شد، هم نفس راحت کشیدم و هم خیلی زود دلم برایش تنگ شد؛ برای روزهای پر از جنب و جوش جشنواره، برای بعضی دوستانم و بعضی آدم‌های جشنواره (مثلاً عمو مصطفی و برخی دوستانش دیگه!)، برای تئاتر کودک دیدن و خندیدن و کودکی کردن، برای میز کارم که ویوی جذابی داشت، برای صدای آب که تمام مدت در دفتر می‌آمد و هزاران چیز دیگر. حتی برای کشمکش‌هایی که هر روز با آدم‌های مختلف داشتیم و مجبور بودیم مدام حواس‌مان به نگاه‌های ناجوانمرانه، بخل‌ورزانه و مچ‌گیرانه‌شان باشد و سعی کنیم در مواقع حساس، برجک‌شان را بزنیم. زیاد نبودند، اما بودند!

دیشب حس آمدن از یک سفر چند روزه را داشتم. یک جور حس غریبه بودن با خانه و اتاقم و شهر. یکی از مهم‌ترین خصلت‌های کارهای جشنواره‌ای هم همین است. این که آدم را در یک فضای خاص ایزوله می‌کند و بعد از تمام شدنش، یک جور حس گمشدگی به آدم دست می‌دهد! اما من به هر حال این حس را دوست دارم.

برای آن‌ها که در جریان نیستند، بگویم که دارم از 16امین جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان اصفهان حرف می‌زنم. ما کبوترهای نامه‌برش بودیم. یک تیم سه نفره که دلی کار کردیم؛ برای خودمان. به دید یک تجربه نگاهش کردیم برای آینده‌ای که ساده‌دلانه به روشن بودنش امیدواریم:)

نسل اول، یک کودکی کوتاه و خلوت!
شاید حالا برای ما حتی تصور زندگی بدون برق، تلویزیون، کامپیوتر، اینترنت و تکنولوژی‌های جدید عجیب و حتی دردناک باشد! اما این دقیقاً موقعیتی است که بخش مهمی از زندگی نسل اولی‌ها یعنی پدربزرگ و مادربزرگ‌های ما را تشکیل می‌دهد. مادربزرگ می‌گوید که چیز زیادی از کودکی به یاد ندارد. می‌گویم:« چیز زیادی نمی‌خواهم. همان تصویرهای مبهم ذهنتان برایم کافیست.» کمی فکر می‌کند. کودکی مادربزرگ یعنی چراغ مرکبی و زندگی با دایی افسر و مادربزرگ با سواد و خاله‌های جوانش. او برایم از شبهای زمستان می‌گوید که خاله‌ها و مادربزرگش از مغازه‌ی کنار خانه، کتابهای «لیلی و مجنون» و «بیژن و منیژه» و داستان‌های قدیمی را کرایه می‌کرده‌اند تا وقتی همگی زیر کرسی نشسته‌اند، بخوانند و سرگرم شوند. مادربزرگ یاد مراسم‌های قدیمی می‌افتد و مدرسه‌ و معلم کلاس اولش که به شدت پیر بوده و مزه‌ی ترکه‌هایش هنوز در پس ذهن شاگردان قدیمی مانده. بعد، از توقع و رفاه بالای نسل‌های جدید می‌گوید و یادش می‌افتد که نوجوانی‌ او و هم‌نسلانش خیلی کوتاه بوده‌است.

کودکی نسل دوم، یک دوران تحصیل پر از تعطیلی!
نسل دومی‌ها، زندگی شیرین‌تری دارند! برق هست و سر و کله‌ی تلویزیون هم کم‌کم در خانه‌ها پیدا شده. خاله از دوران تحصیلی پر از تعطیلی‌ و استرسش می‌گوید. «انقلاب» و «جنگ» دو واقعه‌ی مهم ایران معاصر که دوران نوجوانی و جوانی این نسل را بدجور تحت تاثیر قرار داده. یاد لباس فرم دبستانش می‌افتد جوراب شلواری و سارافون طوسی و روبان‌های سفید با خال‌های رنگی و موهایی که باید دم موشی می‌بستند. بعد از «کتاب‌های طلایی» و «مارتین» و «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» می‌گوید که سری کاملشان را با پول توجیبی‌اش خریده و بسیار هم دوستشان داشته! و یادش می‌افتد که چه قدر حرص می‌خورده  وقتی زمان انقلاب هر موقع تلویزیون کارتون پخش می‌کرده، برق می‌رفته!

  

کودکی‌ نسل سوم، پر تعداد و پر شر و شور!
ما نسل خوشبختی بودیم! تعدادمان زیاد بود و شاید یکی از دلایل امپراطوری‌مان بر سینمای کشور، هم همین بود! «پاتال و آرزوهای کوچک»، «کلاه قرمزی و پسرخاله»، «مدرسه موش‌ها»، «گلنار»، «مدرسه پیرمردها»، «خواهران غریب»، «مریم و میتیل» و یک عالمه فیلم دیگر که برای بچه‌ها ساخته و پرفروش هم می‎شدند. آن روزها، همین موقع‌ها همه جای شهر می‌شد پروانه‌های رنگارنگ را دید که نماد جشنواره فیلم کودک و نوجوان بودند و من چه قدر آرزو داشتم داور جشنواره شوم و این یکی از حسرت‌های کودکی‌ام شد!
نسل من هم البته در کودکی طعم جنگ را چشید و در نقاشی‌هایش صدام بود و تانک و شهید. اما نسل خوبی بود. برای نسل من، «نوبت» معنای خاصی داشت چون تعداد، زیاد بود و امکانات، کم. شلوغ بودیم و پرشر و شور!

و اینک: کودکی‌ نسل تو، کم‌تعداد و شلوغ و مرفه!
اما نسل چهارمی‌ها شایدخوشبخت‌ترین نسل‌ها هستند. کودکی نسل چهارم پر است از تکنولوژی‌های نوین. کودکان و نوجوانان امروز وبلاگ می‌نویسند. چت می‌کند. با دوستانشان اس‌ام‌اس بازی می‌کند. دنیایشان پر است از بازی‌های سه بعدی کامپیوتری و کارتون‌های خوش رنگ و لآب که کمپانی‌های بزرگ در رقابت با همدیگر، برایشان می‌سازند و آنها می‌توانند داغ داغ ببینندشان. بچه‌های امروز کودکی شلوغی دارند. امکانات، زیاد است و وقت، کم. آنها از همین حالا «به فکر یک سقف» و «حساب پس-انداز» و «یخچال فلان» و «سیم‌کارت بهمان»اند! «آینده» مفهوم پربسامدی‌ست برای نسل جدید.  امروز جامعه پر است از بچه‌هایی که همیشه سرشان گرم کلاس‌های موسیقی و زبان و ورزش و درس است چون باید «آینده»‌ی پرباری داشته‌باشند و تک فرزندند چون پدر و مادرهایشان دیر ازدواج می‌کنند و بعد هم آن‌قدر درگیر آماده کردن همه‌ی امکانات برای همین یک فرزندند که مجالی برای فکر کردن به فرزند دیگر نمی‌یابند. راستی! به نظر شما برای نسل‌های آینده، مفاهیمی مانند خواهر، برادر، عمو، عمه، خاله و دایی چه معنایی دارند؟!

پ.ن: این مطلب به مناسبت روز جهانی کودک در نشریه روزانه جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان، با تعدیلاتی، منتشر شد.

|+|موضوع مطلب: روزنوشتهای کودکانه
|+|به اشتراک گذاری: ۳مرتبه
|+|لینک‌دهنده‌ها: بازنگار، دودردو، زهرا اچ بی،
| ! |فضولی بلامانع است: فید وبلاگ/ من در: فیس‌بوک، توییتر، فرندفید، گودر
|+|لینک‌های مرتبط: